حجامت از روش های درمان سنتی با قدمتی بیش از ۵٠٠٠ سال است که به جز ایران در کشور های دیگری مانند چین و مصر هم که از تمدن کهنی برخوردارند، رواج داشته است و دارد، روشی درمانی که رفتن و آمدن دوباره اش به کشورمان به دلیل کم وکاستی های طب نوین، با کلی سر و صدا و انتقاد روبه رو بود و مخالفان و موافقان زیادی داشت. هنوز هم حرف و حدیث درباره این روش درمانی بسیار زیاد است. برای نمونه، هنوز هم بر سر اینکه آیا حجامت برای نوزادان خطر دارد اختلاف نظر وجود دارد. برای همین، دراین مطلب می خواهیم به کمک دکتر هانا مهرابیان، از متخصصان طب شرقی، به برخی از این پرسش های رایج و شک برانگیز پاسخ بدهیم.09104022230-آقای قاسم زاده
آیا هر زمانی می توان حجامت کرد؟
بر اساس متون طب سنتی انجام حجامت هم از قاعده و قانون خاصی پیروی می کند، مانند اینکه برخی روز های ماه قمری مناسب ترین زمان برای آن است. در غیر این صورت، در خارج کردن اخلاط غلیظ و فشرده مؤثر نخواهد بود و حتی می تواند بیماری های سوداوی و غلظت خون را تشدید هم بکند یا اینکه ابتدای صبح بهترین ساعت برای انجام حجامت است. این یعنی نمی توان برای انجام حجامت به هر کسی مراجعه کرد و حجام باید حداقل های این کار تخصصی را بداند.
گذشته از این، اگر حجامت جنبه پیشگیرانه داشته باشد و برای تقویت سیستم ایمنی بدن صورت بگیرد، فصل بهار بهترین زمان برای آن است که هم هوا معتدل است و هم خون در بدن به جوشش درآمده است. اگر هم حجامت جنبه درمانی داشته باشد، دیگر زمان برای آن مطرح نیست و باید طبق نظر پزشک، هر زمان و ساعتی آن را دنبال کرد.
حجامت بر بهبود کدام بیماری ها مؤثر است؟
حجامت یکی از روش های پاک سازی بدن است که جزئی از اصول پیشگیری و درمان در طب سنتی محسوب می شود و تقریبا در مراحل انتهایی کار قرار می گیرد. یعنی ابتدا فرد باید تغذیه، خواب، فعالیت بدنی و مشکلات روحی خود را بهبود ببخشد و سپس به استفاده از روش های پاک سازی بدن نظیر حجامت اقدام کند. به طور کلی، حجامت به جز پیشگیری، در درمان ١۵٠ نوع بیماری یا بهبود و کاهش آثار منفی آن مؤثر است، بیماری هایی نظیر اختلالات خونی مانند آنمی، بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت و فیبرومیالژیا، ناباروری و بیماری های زنان، مشکلات پوستی مانند اگزما و آکنه، فشارخون بالا، میگرن، اضطراب و افسردگی، تراکم برونشینی ناشی از آلرژی و آسم و واریس که ابتدا باید بیمار حجامت عام و پس از آن با رعایت فاصله زمانی حجامت موضعی انجام بدهد.
حجامت برای چه کسانی ممنوعیت دارد؟
حجامت معمولا به افرادی که دارای غلیان خود هستند یا خون گرمی دارند توصیه می شود. با وجود این، همه می توانند آن را زیر نظر پزشک انجام بدهند. البته این هم استثنا هایی دارد که پزشک با توجه به شرایط جسمانی فرد، قطعیت آن را مشخص می کند. برای نمونه، افرادی که کم خونی شدید دارند (مگر بیماری غالب شده باشد)، افرادی که صفراوی شدید هستند (قبل انجام حجامت حتما باید به اعتدال مزاج برسند)، دیابتی های نوع یک، کهن سالان، افرادی که مشکلات انعقاد خون دارند و خانم های باردار (مگر در موارد خاص) نباید حجامت کنند.
حجامت باعث انتقال ویروس کرونا نمی شود؟
حجامت در صورتی که در مراکز درمانی معتبر و زیر نظر پزشک صورت بگیرد، درست مانند اهدای خون، باعث انتقال هیچ بیماری ای نخواهد شد. با وجود این و براساس توصیه مؤکد وزارت بهداشت، تا زمانی که احتمال ابتلا به ویروس کرونا وجود داشته باشد، همه باید از مراجعه غیرضرور به مراکز درمانی پرهیز کنند و با استفاده از دارو های ایمن که از داروخانه ها تهیه می کنند، مشکلات ساده و معمولی خود را مانند سرماخوردگی، سردرد و معده درد درمان کنند. انجام حجامت هم از این قاعده مستثنا نیست و در شرایط کنونی انجامش ضرورتی ندارد، مگر در صورتی که بیماری غالب شده باشد و پزشک طب سنتی توصیه کند.
می توان بجای حجامت خون اهدا کرد؟
حجامت و اهدای خون ٢ مقوله متفاوت از هم هستند و نمی توان آن ها را جایگزین یکدیگر کرد. در اهدای خون حدود ۴۵٠ سی سی خون تازه با سوزن از ورید گرفته می شود، ولی در حجامت (عام) با ایجاد مکش بین ٢ کتف و خراش در آن محدوده، حدود ۵٠ سی سی خون از مویرگ های پشت خارج می شود. آزمایش ها نشان می دهد که ترکیبات خون وریدی با خون حجامت تفاوت بسیار زیادی دارد.
در حجامت، خون سیاه و غلیظ است که خارج می شود، خونی که دارای اوره، چربی و ترکیبات زاید بیشتری در مقایسه با خون تازه وریدی است. در ضمن، برخلاف حجامت که شما به دنبال پیشگیری یا درمان برخی بیماری ها در خودتان هستید، در اهدای خون، شما به فکر تأمین سلامتی دیگرانید، کمکی که هیچ جایگزینی هم ندارد.
نوزادان را هم می توان حجامت کرد؟
دراین باره اختلاف نظر های زیادی وجود دارد. در بیشتر متون طب سنتی، حجامت برای افراد بالغ توصیه شده است. یعنی افراد بزرگ تر از ١٢-١٣ سال. با وجود این، حجامت را می توان برای همه انجام داد، اما در شرایط مخصوص. اول اینکه بحث غلبه بیماری در میان باشد و دوم حجام تخصص لازم را داشته باشد. نوزادان هم یکی از همین استثنا ها هستند که در شرایط عام دلیلی برای حجامت آن ها وجود ندارد، ولی در صورت بروز بیماری مانند زردی می توان حجامتی بسیار سبک برای آن ها انجام داد که به رفع مشکل کمک زیادی می کند. باز هم توصیه اکید می کنیم این کار نیاز به تخصص دارد.
با حجامت کردن می توان لاغر شد؟
همان طور که با خوردن قرص و کپسول یا استفاده از دستبند و گوشواره های مغناطیسی نمی توان لاغر شد، با انجام حجامت هم نمی توان وزن کم کرد. با وجود این، می توان از حجامت در برخی افراد و در طولانی مدت برای کمک به روش های دیگر لاغری استفاده کرد. برای نمونه، در افراد بلغمی مزاج که آب سهم زیادی در اضافه وزن آن ها دارد، می توان از بادکش گرم در کنار دیگر روش های لاغری برای کاهش وزن کمک گرفت که البته خیلی هم چشمگیر نیست و نباید زیادی به آن دل خوش کرد.
حجامت با بادکش و فصد چه تفاوتی دارد؟
در یک طبقه بندی ساده، حجامت را باید به ٢ نوع تر و خشک تقسیم بندی کرد. حجامت خشک یا بادکش با فنجان صورت می گیرد و خودش به ٢ نوع سرد و گرم تقسیم می شود که در نوع گرم آن، از حرارت آتش کمک می گیرند. در حجامت تر هم افزون بر بادکش، مرحله خون گیری داریم که می تواند با بادکش سرد یا گرم همراه باشد. همان طور که شنیده یا دیده اید، حجامت بسیار سطحی و با خروج خون از مویرگ ها انجام می شود، ولی فصد عمقی است و با خروج خون از عروق اصلی اخلاط و سموم بدن را پاک می کند. از آنجایی که فصد از رگ اصلی صورت می گیرد، انجام کار بسیار حساس و گاهی مخاطره آمیز است. از این رو، نباید برای این کار پیش فرد مبتدی رفت.
حجامت به مراقبت خاصی هم نیاز دارد؟
- حجامت هم مانند اهدای خون نیاز دارد که قبل و بعد از انجام آن نکاتی را رعایت کنید.
- قبل و بعد حجامت، خوردن نوشیدنی هایی مانند آب انار که خون را رقیق می کند و شربت عسل و مایعات زیاد توصیه می شود.
- تا ٢۴ ساعت بعد از حجامت باید از خوردن سردیجات مانند ماهی و لبنیات و غذا های شور و تند و تیز پرهیز کرد.
- تا ٢۴ ساعت بعد از انجام حجامت نباید ورزش یا کار سنگین کرد.
- دست کم تا ١٢ ساعت بعد حجامت برای جلوگیری از عفونت زخم باید از حمام کردن خودداری کرد.
- با شکم گرسنه و سیر نباید حجامت کرد.
آموزش حجامت
حجامت اصطلاحا به روشی ازخونگیری اطلاق می شودکه جهت درمان بعضی ازبیماریها بکار می رود ودارای سابقه تاریخی هفت هزارساله می باشدوبه عنوان یک سنت الهی درروایات وسیره پیامبران وائمه اطهار(ع) مطرح گردیده وجزءاحکام امضائی اسلام است ودرطب سنتی به عنوان رکن درمان به حساب می آید به زبان علمی ازحجامتتعبیر می شود که البته باتوجه به مفاهیمی که ازدیدگاه اسلام به دست می آید واژه های نامبرده کامل نیستند.
روش انجام حجامت چگونه است ؟
پس ازمعاینه واخذ شرح حال از بیمار موضعی که برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی گشته سپس با لیوان حجامت که بصورت یک بار مصرف ساخته شده به مدت چنددقیقه بادکش می شود بعداز ایجاد انبساط چند خراش سطحی ایجاد می گردد آنگاه به تناسب وضعیت جسمی ؛بالینی و عروقی بیمار در سه الی پنج مرحله از وی خون گرفته می شود.این عملیات مجموعا در مدت حجامت 1حدود ۲۰ دقیقه انجام می شود که خون گرفنه شده حداکثر به ۵۰ تا ۷۰ سی سی بالغ می گردد.در حجامت خشک مرحله خون گیری انجام نمی شود.
حجامت تا چه حد جنبه علمی دارد؟
تلاش علمی برای توجیه این درجهان شروع شده است وتالیفاتی نیزدراین زمینه منتشر گردیده است .حاصل پژوهشی است که آقای دکتریوهان آبله درکشورآلمان انجام داده است .برخی ازمتخصصین آمریکایی نیزتحقیقاتی دراین موضوع منتشر ساخته اند ویکی ازکلینیک های مجهزپژوهشی پیرامون حجامت درآمریکا تاسیس گردیده ودرحال بررسی علمی روی حجامت می باشد دربرخی ازکشورهای آسیایی نیز اثردرمانی حجامت می باشد.دربرخی ازکشورهای آسیایی نیزاثرحجامت برروی بیماریهای خاص موردمطالعه قرارگرفته است وگزارش آن منتشر گردیده است .دردانشگاه شهید بهشتی ایان هم درسالهای ۷۱-۷۲چندطرح پژوهشی پیرامون این موضوع اجراگردیده است ازآن جمله ((مقایسه خون وریدوخون حجامت ازنظر فاکتورهای بیوشیمیایی ))؛((مقایسه مواضع حجامت بامسیرمریدیان های طب سوزنی ))؛((بررسی تاثیر حجامت بربیماریهای عصبی سردردهای میگرنی))؛به صورت پایان نامه دکتری می باشد.((بررسی اثر حجامت برسروتونین خون ))نیزپژوهشی دیگراست که دردانشگاه تهران درشرف انجام است وگزارش اولیه آن درپنجمین کنفرانس بین المللی طب اسلامی درهندوستان درسال ۱۹۹۹ارائه گردیده است .دانشجویان سال آخرپزشکی ورشته های مرتبط؛موضوعات متعددی رادراین زمینه به صورت پایان نامه تدوین کرده اند.پزشکان ومحققان عضوشده ودرمان بیماری های گوناگون راباروش حجامت موردتحقیق قرارداده اندودراین زمینه اطلاعات ارزشمندی رابه دست آورده اند.حجامت در ایران
حجامت تاچه حدارزش درمانی دارد؟
درمنابع طب اسلام وطب سنتی به عنوان یکی ازارکان مهم درمان ذکرگردیده است وبیماری های گوناگون رادرمان می کندوبه صورت اختصاصی درمنابع طب اسلامی به شکل پیشگیرانه درمان همه بیماریها شمرده شده است ودرموردبیماریهای خاص درمان تمامی بیماریهای ناشی ازغلبه خون گفته شده است .بوعلی سینااعتقادداردصفراوسودانیزازطریق حجامت قابل دفع است .
آیا همه پزشکان حجامت رابه بیماران توصیه می کنند ؟
خیر-اطلاعات پیرامون حجامت درجامعه پزشکی محدوداست .به طورکلی دردانشکده های پزشکی ایران این موضوع تدریس نمی شود.فقط دربعضی ازدانشگاههای آمریکا؛انگلیس ؛آلمان ؛وچین این موضوع به شکل کلاسیک تدریس می شود.طبیعی است که وقتی پزشکان ماازویژگی های درمانی آن بی اطلاع هستند همه اقدام به این عمل نمی کنند.ازسوی دیگراطلاعاتی که مطرح گردیده است بسیارجدیداست وبیش ازپنج هزارسال ازعمران نمی گذرد.پزشکانی که درایران بااین موضوع آشناهستندبه هزارنفرنمی رسند.حجامت افراد مسن
حجامت دردرمان چه بیماریهای بکار می رود؟
د رمورد بیمارهای هایپرلیپیدمی (چربی خون بالا)؛دیابت غیروابسته به انسولین ؛دردهای عضلانی ؛سردردهای عصبی ؛ومیگرنی ؛بیماریهای پوستی شامل آکنه ؛پسوریازیس ؛آلرژی های دارویی ؛غذایی ؛فصلی ؛اعتیادبه مواد مخدر؛بیماریهای انسدادی عروق کرونر؛عوارض بعدازیائسگی (منوپوز)دردهای قاعدگی درزنان ودوشیزگان (دیسمونوره)وبرخی بیماریهای عفونی ؛هورمونی وغددکاربردارد.
آیا استفاده ا زفواید حجامت تنها برای درمان بیماری است ؟
بیشترین کاربرد انواع ان در بعد از بیماری است وبا مکانیسم مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی موجب پیشگیری از بیماریها می گردد و بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که کاربرد حجامت فقط برای درمان بیماری ها نیست .
حجامت نسبت به سایر روشهای درمانی متداول چه مزیتهایی دارد؟
بطورکلی یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است و اگر به صورت تخصصی از آن استفاده شود برتری های فراونی نسبت به روش های درمانی جاری مانند مصرف داروهای شیمیایی و جراحی دارد.
۱-حجامت یک روش درمانی بدون عوارض جانبی است .
۲-حجامت برای تمامی سنین (به جز چهار ماه اول زندگی )کاربرد دارد.بادکش حجامت
۳-حجامت باحداقل توان فنی وتجهیزات اجرایی می تواند بیماریهای سخت و مزمن را درمان کند.
۴-حجامت هیچگونه وابستگی فنی ؛علمی و ابزاری به خارج ازکشور ندارد.
۵-حجامت یک رفتار درمانی سر پایی است و نیازی به تجهیزات بیمارستان ندارد.
۶-درحجامت فاکتورهای مداخله گر وجود ندارد و یک رفتار کامل موجب درمان می شود.
۷-حجامت یک دستور دینی است توان جلب تاثیرات روانی در آن بالاست و از این طریق علاوه بر افزایش سطح درمان پذیری موجب تقویت فرهنگ و اعتقادات مذهبی و ارتباط انسان با خدامی شود.
درمورد چه افرادی نباید حجامت کرد؟
به منظور پیشگیری از بیماری ها می توان هر سال حداقل در فصل بهار انجام داد و حداقل فاصله زمانی برای حجامت از یک ماه شروع می شود تا سی روز فاصله یعنی چهل ساله چهل روزیک بار ؛پنجاه ساله و پنجاه روز یک بار و ولی حجامت درمانی اگر توسط افراد غیر مطلع انجام شود ممکن است موجب درمان نگردیده ویا اشکالاتی را پدید آورد.در مورد افراد زیر نباید حجامت کرد:
۱-افرادی که با تعریف طب اسلامی و طب سنتی دچار غلبه شدید بلغم هستند.
۲-کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی
۳-زنان باردار تا ماه چهارم بارداری
۴-زنان درمدت ایام عادت ماهیانه
۵-افراد دارای کمبود پلاکت خون
۶-افرادی که دچار فشار خون مقطعی بالا هستنددراین افراد ابتدا باید با استفاده ازحجامت گرم و خشک به طریق مخصوص فشار خون را کاهش داده و سپس اقدام به این کار کرد
انجام چندمرحله حجامت درسال بی خطر است ؟
برای طبع بلغی و صفراوی انجام ۱ تا ۳ مرحله درسال مفید و بی خطر است و بیشتر از آن نباید تجویز نگردد.برای طبع سوداوی به همراه یک سلسله تمهیدات درمانی دیگر تعداد را می توان افزایش داد .سقف حجامت مورد نیاز طبایع دموی ؛سن روز فاصله است .یعنی فرد سی ساله سی روز یکبار ؛چهل ساله چهل روز یکبار؛ و و البته کمتر از سی روز یکبار نباید تجویز گردد.
بیماران جهت انجام حجامت باید به چه اشخاص و مراکزی مراجعه کنند؟
پزشکانی که دوره آموزش اجرا و روش تجویز را گذرانده باشند صلاحیت انجام را دارند.پیرا پزشکان نیز در صورت گذراندن دوره آموزشی می توانند حجامت نمایند ولی تجویز حجامت باید با نظر پزشک آشنا با این روش درمانی صورت گیرد.لازم به تذکر است که بخشنامه های اخیر وزارت بهداشت ؛حجامت را یک رفتار درمانی نیازمند به پژوهش علمی توصیف کرده است واین امر را در غالب طرح های پژوهشی زیر نظر مراکز تحقیقاتی و دانشگاههای میسر می داند بیماران برای انجام حجامت می توانند به بیمارستانهای مجری این طرح مانند بیمارستان و شعبات موسسه تحقیقات حجامت ایران و پزشکانی که عضو موسسه تحقیقات حجامت ایران هستند ودوره آموزشی خود را طی کرده اند مراجعه نمایند.
حجامت در جامعه علمی ما تاچه حد پذیرفته شده است ؟
به طور کلی جامعه علمی یک بازنگری اساسی به رفتارهای درمانی اسلامی و سنتی دارد و این حرکت بسیار پر شتاپ پیش می رود و در زمینه حجامت نیز جامعه علمی جهانی در مراکز علمی در دانشگاههای آمریکا اروپا و چین به این امر توجه کرده است و کارشناسان امر نیز اطلاعات خود را در معرض نشر عمومی قرار داده اند و وسایل سمعی بصری نیز به اطلاع رسانی پرداخته اند لکن در جامعه علمی ایران این موضوع به شکل یک باور علمی متولد نشده است و بیشتر کارشناسان منتظر هستند تا گزارشات کشورهای خارجی منتشر گردد و زمانی که گزارشی از آن سوی مرز می بینید به این موضوع روی می آورند .
آگاهی جامعه سنتی نسبت به این روش تا چه حداست ؟حجامت2
افراد بالای چهل سال معمولا با این روش آشنایی دارند و برخی نیز از کار آن اطلاعات سطحی و بسیار کم اهمیت است ولی می توان ایده های درمانی مناسبی را از آن میان استنباط کرد و به عرصه توجیه عملی برد در حال حاضر مجموعه اطلاعاتی در این زمینه جمع آوری شده و در شرف انتشار است
شیوه سنتی حجامت در ایران چه قدمتی دارد؟
قدمت حجامت در ایران به قبل از ا سلام می رسد بهرام گور یکی از پادشاهان ساسانی چون درمان بیماری خود را منحصر به حجامت یافت دستور داد تا این روش در ایران رایج گردد بر اساس استنادات تاریخی این روش درمانی در دانشگاه جندی شاپور تدریس می شده است و رد پای فرهنگی آن در ادبیات کشور مشاهده می گردد سالانه در فصل بهار مردم ؛کودکان ومیان سالان خودرا حجامت می کردند و اصطلاحا این مراسم را عید خون می نامیده اند ومعتقد بودند بادفع فضولات وسموم از بدن موجبات سلامتی فرد را فراهم می نماید ابزار حجامت سنتی درموزه ها و در مراکز آثار باستانی تازمان هزار سال قبل به چشم می خورد.
جایگاه حجامت درطب سنتی ما کجاست ؟
تمامی بزرگان طب سنتی ایران از حجامت به عنوان یکی از ارکان مهم درمانی ذکر کرده اند محمد ذکریای راضی در کتاب الحاوی شیخ الروئس ابوعلی سینا درکتاب قانون در طب سید اسماعیل جرجانی درکتاب ذخیره خوارزمشاهی عقیلی خراسانی در کتاب خلاصه الحکمه فی مجمع الجوامع به شیوه گسترده ای پیرامون این موضوع و کاربرد آن در درمان صحبت کرده اند و از ان برای درمان بیماری های فراگیر ومهمی مانند سکته قلبی ؛مالیخولیا ؛سردردهای میگرنی و بخشی از بیمایهای پوستی بهره می گرفته اند .در طب اسلامی و منابع مذهبی نیز توصیه های فراوانی به انجام حجامت شده است .رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار(ع) خود حجامت می کرده اند وروش انجام آن را بیان فرموده اند و ویژگی های درمانی آن را بر شمرده اند یکی از مهمترین روایاتی که در زمینه حجامت در منابع معتبر روایی آمده است ودر ذیل آیه یک سوره اسری در تفسیر المیزان و برخی از تفایر آمده است .درحدیث شب معراج که رسول اکرم (ص) می فرمایند ((وقتی که به آسمان هفتم صعود کردم برهیچ ملکی از ملائک گذر نکردم مگر اینکه گفتند یا محمد حجامت کن و امت را به حجامت کردن امرفرما.
فصد خون چگونه انجام می شود؟
فصد خون یا همان رگ زدن در گذشته با استفاده از یک نیشتر یا تیغ انجام می شد و حکیم در هر نقطه از بدن که تشخیص می داد، عمل رگ زدن را با استفاده از این وسیله انجام می داد. اما امروزه این عمل با توجه به پیشرفت تجهیزات پزشکی، تغییراتی به خود دیده است. امروزه علاوه بر افراد و حکیمان طب سنتی، پزشکان نیز اقدام به انجام فصد درمانی هم می کنند. در این شیوه پزشک معالج در ابتدا نحوه عمل را برای فرد بیمار توضیح می دهد و پس از بررسی فشار خون، سوالاتی را در خصوص دارو های مصرفی فرد بیمار می پرسد. پس از معاینات اولیه، معمولاً از یک سوزن برای وارد کردن کانول به داخل رگ استفاده می شود. همچنین یک باند برای ثابت نگه داشتن سوزن دور دست فرد بسته می شود. برای جمع آوری خون گرفته شده نیز از یک کیسه که به کانول وصل است، استفاده می شود. فصد خون با استفاده از تیغ نیز انجام می شود که بر این اساس ابتدا موضع خاص با ماده بی حسی آماده می شود و سپس دستیار (پزشک) با تیغ بیستوری استریل شکاف کوچک و سطحی به اندازه ۳-۲ میلیمتر در ورید ایجاد می کند و با مانور های خاص (۲۱ مانور دارد) خونریزی به عمل می آید. بطور کلی عملیات فصد درد چندانی ندارد و اگر تحت نظر پزشک حاذق صورت بگیرد عوارض و خطری ندارد.فصد خون چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
فصد خون در کدام نواحی بدن انجام می شود؟
گفته می شود که فصد ۶۴ موضع دارد که هر کدام برای یک بیماری خاص است که به شیوه ایی خاص نیز باید عمل خونگیری شود، اما به طور کلی فصد خون را در نواحی مختلف بدن می توان انجام داد. معمول ترین نواحی انجام این عمل در بدن عبارتند از:
- فصد دست راست
- فصد دست چپ
- فصد پا
- فصد صورت
- فصد زیر زبان
- فصد گوش
- فصد بینی
فصد خون چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
پزشکان معتقدند که با انجام فصد می توان بسیاری از بیماری هایی که در بدن نهفته اند رهایی یافت؛ و به همین دلیل انجام این کار را به همه توصیه می کنند. فواید آن بسیار زیاد هستند که در ادامه به برخی از مهمترین آن ها اشاره می کنیم؛
۱. کاهش کلسترول خون: محققان دریافته ند افرادی که اقدام به فصد رگ می کنند از سلامت کلی بدن برخوردار بوده و احساس بهتری نسبت به سایر افراد دارند. عملیات فصد به دلیل آنکه مقدار زیادی سموم را از خون پاک می کند باعث می شود تا فرد احساس شادابی کند. پالایش خون و پاکسازی غدد لنفاوی باعث شده است تا افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند به طور شگفت انگیزی بهبود یابند. همین امر موجب می شود تا سطح کلسترول خون به حالت عادی بازگشته و تنظیم شود.
۲. تولید سلول های قرمز خون: فصد خون برای افراد تحت درمان شیمی درمانی بسیار مفید است. معمولا بیماران سرطانی به دلیل آنکه باید تحت درمان های خاص و شدیدی قرار بگیرند از سلول های قرمز خون کمتری برخوردار هستند. فصد رگ باعث می شود تا بدن تحریک شده و به تولید سلول های قرمز خون بپردازند.
۳. بهبود بیماری های خاص: بسیاری از بیماری های خاص با انجام فصد بهبود یافته اند. همانطور که در بالا ذکر کردیم، فصد رگ به دلیل پاکسازی و پالایش کردن خون از سموم، بهترین گزینه برای درمان بیماری های خاص است. این بیماری ها شامل هموکروماتوز (وجود مقدار آهن زیاد در بدن) و پلی سیتمی است که با انجام فرایند فصد به طور قابل ملاحظه ای بهبود می یابند.
۴. تنظیم مقدار آهن بدن: افزایش سطح آهن بدن منجر به بیماری هموکروماتیس می شود که تحت عنوان یک بیماری خاص شناخته می شود. فصد به دلیل پالایش خون باعث تعادل در سطح آهن بدن شده و همین امر به بهبودی بیماری هموکروماتیس ختم می شود. توجه داشته باشید که اگر این بیماری به موقع درمان نشود نتایج ناگواری نظیر نارسایی قلب، ضعف و خستگی مفرط و بیماری های کبدی را در بر خواهد داشت.
فصد خون چه عوارضی دارد؟
تقریبا هیچ درمانی بدون عوارض نبوده و معمولا روش های مختلف درمانی دارای مشکلاتی نیز هستند. فصد خون نیز از این قاعده مستثنی نبوده و دارای عوارضی است که باید قبل از انجام به آن ها توجه داشت. در ابتدا باید توجه داشت که خون خارج شده در فصد بیشتر مواردی همچون حجامت است و در نتیجه ممکن است فرد دچار ضعف گردد و به اعضای اصلی بدن همچون کبد، کلیه و قلب ضرر وارد کند؛ بنابراین فصد طبق نظر پزشکان برای کودکان و افراد سالمند مناسب نیست و توصیه نمی شود. این روش درمانی به علت آن که مضراتی مانند ضعف نیروی بدن، سستی و رخوت، بی اشتهایی، ضعف معده و کبد، سوءمزاج و... را به همراه دارد، برای افراد تب دار، ساکنان مناطق سردسیر و افرادی که از شدت بیماری چهره ای زرد دارند ممنوع است. همچنین افرادی که ضعف معده و کبد دارند باید از انجام این روش بپرهیزند. در برخی موارد نیز مشاهده شده است که فصد منجر به آسیب بافت ها و سلول های عصبی شده و عفونت هایی را نیز در برداشته است.
فصد برای چه کسانی توصیه می شود؟
معمولا فصد برای افرادی که از غلظت و فشار خون بالا رنج می برند، تجویز می شود. چرا که انجام این کار باعث می شود تا مقدار آهن بدن تنظیم شده و غلظت خود به حد نرمال خود برسد. بهترین فصل انجام فصد رگ در فصول گرم و معتدل بوده که افراد در این بازه زمانی از سیستم جسمانی نرمالی برخوردار هستند. به طور کلی فصد خون برای دو گروه از افراد می تواند بسیار مفید باشد:
۱. افراد مبتلا به پلی سایتمی: در این افراد میزان گلبول های قرمز بسیار زیاد است و این امر منجر به افزایش غلظت خون آن ها خواهد شد. در صورتیکه این خون بیش از حد غلیظ شود جریان خون در رگ های خونی به ویژه رگ های کوچک دشوار شده و منجر به لخته شدن خون، انفارکتوس قلبی یا سکته مغزی خواهد شد.
۲. افرادی که قادر به حذف آهن اضافی از بدن خود نباشند: سطح بالای آهن باعث می شود تا به اندام ها آسیب وارد شود و در نتیجه عوارضی نظیر دیابت، آسیب های کبدی، ناباروری و ناتوانی جنسی– بویژه در مردان- را نیز به دنبال خواهد داشت.
توصیه های مهم قبل از انجام فصد خون
۱. بهترین زمان برای انجام فصد از صبح تا ظهر می باشد
۲. توصیه شده ۲۴ ساعت قبل از انجام فصد، نزدیکی یا مقاربت جنسی نداشته باشید
۳. حرکت تند مانند دویدن و یا ورزش کردن تا ۱۲ ساعت قبل از فصد ممنوع می باشد
۴. طی سه روز قبل از فصد پر خوری نکنید و از غذا های سودا زا مانند کله پاچه، سوسیس و کالباس، و پرهیز کنید
۵. از ۱۲ ساعت قبل از فصد از کشیدن سیگار، قلیان و هر نوع ماده مخدر و همچنین نوشیدن الکل جداً خود داری کنید
۶. در صورت داشتن هر نوع بیماری پزشکتان را مطلع کرده و تمامی دارو هایی که مصرف می کنید را به طور کامل بیان کنید
۷. بهتر است دو ساعت قبل از فصد غذایی با طبع گرم مانند کمی نان و عسل و یا ارده و شیره میل کنید تا معده هم خالی نباشد و هم انرژی لازم برای انجام فصد در بدن باقی بماند.
توصیه های مهم بعد از انجام فصد خون
۱. تا ۸ ساعت بعد از فصد دست خود را خم و راست نکنید
۲. موضع فصد به طور طبیعی قدری دردناک خواهد بود. از کمپرس گرم یا روغن میخک برای کاهش درد استفاده کنید
۳. در صورت خونریزی یک قطعه گاز استریل یا پارچه تمیز را روی موضع قرار دهید و با دست دیگر بیست دقیقه فشار نقطه ای و محکم وارد آورید
۴. تا ۲۴ ساعت پانسمان را تعویض نکنید، پس از ۲۴ ساعت تماس موضع با آب بلامانع است
۵. از مصرف غذا های سنگین و چرب و همچنین پرخوری پس از فصد خودداری کنید
۶. پس از فصد حتی المقدور کمتر سر پا بایستید و پیاده روی کمتری داشته باشید
۷. غذا ها و میوه جات و ادویه یا بسیار سرد یا بسیار گرم پس از فصد ممنوع و مضر بوده و بهتر است از اغذیه معتدل نظیر سکنجبین، گلابی، خورشت قیمه، کرفس، سیب، شیر برنج، سوپ جو و ... استفاده کرد
۸. تا ۴۸ ساعت پس از فصد مصرف تخم مرغ و غذا های حاوی تخم مرغ ممنوع است
۹. غذا های بسیار تند و تیز و بسیار ترش و بسیار شیرین تا ۲۴ ساعت ممنوع است
۱۰. در صورت عطش و خشکی دهان پس از فصد مصرف ماء الشعیر و شکرسرخ هر ۸ ساعت میل شود
۱۱. مصرف لبنیات و ماهی و ترشی جات پس از فصد تا ۲۴ ساعت جایز نیست.
لزوم تکرار فصد خون
فصد رگ برای اینکه ثمربخش باشد، باید حداقل ۳ بار و در یک بازه زمانی مشخص انجام شود. بهترین روش فصد به مدت ۳ بار و در یک بازه چهارده روزه می باشد. به گونه ای که فرد باید ابتدا با عمل رگ گیری اقدام به پاکسازی خون و سموم بدن کند و سپس برای تثبیت این کار به مدت ۳ بار آن را تکرار کند. این کار بدین منظور انجام می شود که پس از انجام اولین فصد ممکن است سموم به طور کامل از بدن خارج نشده و برای پاکسازی کامل نیاز به تکرار فرایند باشد. بهتر است این کار در ۳ روز متوالی انجام شود تا بهترین نتیجه را داشته باشد در غیر این صورت ممکن است سموم به طور کامل از خون خارج نشوند.
فصد خون چه تفاوتی با حجامت دارد؟
عمل فصد و حجامت تقریبا یک هدف دارند و آن هم پاکسازی خون به منظور بهبود سلامت کل بدن است. اما این دو از بعضی جهات به خصوص روش درمانی با یکدیگر متفاوت هستند. در روش فصد پزشک با پیدا کردن رگ مناسب اقدام به شکاف آن کرده و از این طریق سموم خون را تخلیه می کند. به گونه ای که عمل پاکسازی و پالایش خون به صورت مستقیم و از طریق رگ انجام می شود. اما در حجامت روش درمانی بصورت مستقیم نبوده و پزشک از طریق بادکش کردن قسمت های پشتی بدن و پوست اقدام به تخلیه خون های مرده می کند؛ بنابراین بین این دو یک فرق مهم وجود دارد و آن هم در نحوه درمان و پاکسازی خون است.
بادکش درمانی چیست؟
بادکش درمانی نوعی درمان جایگزین طب باستانی است که در آن فنجان های مخصوصی برای مکش بر روی پوست قرار می گیرد و برای چند دقیقه بر روی آن می ماند. این شیوه درمانی به تشکیل یک ناحیه قالب مانند بر روی پوست کمک می کند و مکشی را ایجاد می کند که به بهبود سطح درد در ناحیه موردنظر می انجامد.
این شرایط باعث بهبود کلی التهاب، سطح جریان خون و نیز ایجاد آرامش می شود. هر فردی که از آسیب های مرتبط با ورزش رنج می برد یا دارای درد عمومی در بدن است می تواند از این شیوه درمانی بهره مند شود. فنجان های مخصوصی که برای اینکار استفاده می شود از مواد مختلفی ساخته شده اند که به فرد و شرایط آن بستگی دارد. برخی از افراد دوست دارند از فنجان های شیشه ای استفاده کنند.
این در حالیست که برخی دیگر ترجیح می دهد از فنجان های سیلیکونی، بامبو یا سایر موارد استفاده نمایند. در زمان های قدیمی قبل از اینکه فرایند بادکش زدن به شیوه امروزی انجام شود، درمانگر تلاش می کرد یک ماده آتش زا را در فنجان قرار دهد و آن را روشن نماید تا به آرامی شعله ور شود.
سپس آتش خاموش می شد و فنجان بر روی پوست قرار می گرفت. این شیوه ممکن است گرم باشد، اما باعث سوزاندن پوست بدن نمی شود. سردی و خنکی هوا به ایجاد خلاء کمک می کند و همین امر باعث می شود مکش رخ دهد. فنجان به مدت سه دقیقه بر روی پوست باقی می ماند.
امروزه از مواد آتش زا استفاده نمی شود بلکه یک پمپ پلاستیکی به کار می رود که باعث ایجاد خلاء می گردد و می تواند همان اثر و نتیجه نهایی را برای فرد داشته باشد. اگر فردی را می شناسید که در طب سوزنی تبحر و تخصص کافی دارد می توانید از او در مورد بادکش درمانی سوال کنید.
آیا استفاده از بادکش درمانی برای شما مناسب است؟
بیشتر افراد با سوالات این چنینی مواجه می شوند. ایا این شیوه می تواند برای شما مناسب باشد؟ آیا باید از این روش درمانی استفاده کنید؟ برخی از نشانه ها و شرایط وجود دارد که در آن استفاده از بادکش می تواند مفید باشد.
این شرایط دربرگیرنده اختلالات متعدد مرتبط با خون همچون کم خونی، بیماری های روماتیسمی و آرتریت، مشکلات پوستی، مسائل مربوط به باروری، فشار خون بالا، میگرن، اضطراب و افسردگی است. این نوع شیوه درمان ممکن است به افرادی که دارای رگ های واریسی هستند نیز کمک کند.
البته باید بدانید که بادکش درمانی نیز عوارض جانبی خود را دارد. افرادی که از این شیوه درمانی استفاده می کنند ممکن است در ابتدا ناراحتی اندکی را در موقعیت مورد نظر تجربه کنند. علاوه بر این، ممکن است ناحیه ای که فنجان در آن قرار گرفته و کمی بالاتر از آن دچار سوزش شود و روز بعد احساس خستگی ایجاد گردد.
برخی از افراد بعد از انجام چند جلسه بادکش درمانی خستگی شدیدی را تجربه می کنند؛ بنابراین سعی کنید برنامه های خود را به گونه ای تنظیم کنید که وقت برای استراحت وجود داشته باشد. اینکار شما را مطمئن می سازد که بدنتان فرصت کافی برای تکمیل فرآیند بهبود را دارد؛ بنابراین قبل از انجام این روش باید حقایق و اطلاعاتی را در مورد آن بدانید. این گزینه می تواند یک شیوه درمانی عالی برای افرادی باشد که از سایر روش های درمانی خسته شده اند و به دنبال تسکین درد خود هستند.
زالو درمانی
زالو درمانی یکی از اشکال سنتی درمان، مورد توجه ویژه مردم و پزشکان قرار گرفته است. در طب قدیم ایران طبیبان معروفی مثل ابن سینا، جورجانی و عقیلی از سه روش خون گیری به نام های فصد، حجامت و زالو انداختن برای درمان بیماری ها استفاده می کردند. تاکنون ۶۰۰ نوع زالو شناسایی و کشف شده است که فقط ۱۵ نوع از آن ها در طب پزشکی کاربرد دارند، زیرا زالو درمانی اثرات درمانی فوق العاده ای دارد و البته سایر زالو هایی که در درمان بکار گرفته نمی شوند چه بسا بیماری زا و خطرناک هستند.
زالو درمانی در درمان چه بیماری هایی مفید است؟
با توجه به آثار اثربخش زالو درمانی، بیمارستان ها و مراکز پزشکی مخصوصی برای این کار تاسیس شده است.
1.جراحی های زیبایی تحقیقات نشان داده است معمولا بعد از جراحی های زیبایی صورت استفاده از زالو درمانی نتیجه جراحی را بهتر می کند. هم اکنون در بعضی از کشورها بعد از جراحی بینی، پیشانی، سینه، گونه و انگشتان دست و پا از زالو درمانی استفاده می شود تا مانع از تشکیل لخته های خون شده و گردش خون بهتر و طبیعی تر در بافت لطیف تازه جراحی شده جریان یابد.
2.رفع ریزش مو بعضی از پزشکان از زالو درمانی برای رفع ریزش مو استفاده می کنند. چون زالو باعث می شود جریان خون بیشتری در کاسه سر ایجاد شود و موها تغذیه شده و پرپشت شوند.
3.بیماری های قلبی افراد مبتلا به بیماری های قلبی پس از زالو درمانی گردش خون بهتری دارند در نتیجه از گرفتگی عروق و عوارض ناشی از آن جلوگیری می شود. در واقع زالو یک آنژیوی طبیعی است.
4. سرطان بررسی بازدارنده های پلاکت های خونی و بزاق دهان زالو نشان داد که هر چند این روش برای بیماران مبتلا به سرطان خون توصیه نمی شود، ولی برای سرطان ریه بسیار مناسب است. حتی آزمایشی بر روی موش ها نشان داد تزریق بزاق زالو مانع از تشکیل تومور می شود.
5.دیابت افراد مبتلا به دیابت بخصوص با پیشرفت بیماری دچار مشکلات متعدد مثل بیماری رگ های خونی می شوند که مانع از گردش جریان خون در عضوها و بافت های بدن شده گاهی منجر به قطع عضو می شود. اینجاست که زالو به کمک بیماران دیابتی می آید و با ایجاد گردش خون بهتر مانع از بین رفتن بافت می شود.